Ana içeriğe atla

Bilim İnsanları Binlerce Geni Tek Reaksiyon ile Klonlamayı Başardı!


Genetik araştırmaları, binlerce geni tek reaksiyon ile çoklamayı (klonlamayı) başaran bilim insanları sayesinde ilginç şekilde hızlanmak üzere.
LASSO sondası adı verilen yeni teknoloji, DNA örneklerinden protein kütüphanesi oluşturmak için ve gen çoklamakta (klonlamakta) kullanılan sıkıcı yöntemler yerine yeni yöntemler geliştirmede kullanılabilir.
Klonlama kelimesi, akla Dolly’yi ya da mutsuz ve yalnız kalmamanız için en sevdiğiniz evcil hayvanı klonlamayı teklif eden şirketleri getirebilir. Lakin bu oldukça farklı bir klonlama. Burada konuştuğumuz şey moleküler bir kodlama. Bir bakterinin, böceğin ya da bitkinin; başka bir canlıya ihtiyaç duymadan üremek için kullandığı doğal bir yöntem aslında.
Bilim insanları DNA’yı klonluyor çünkü hem bir genden bilgi edinmeyi hem de hücreye genetik bilgi vererek ona yeni özellikler kazandırmayı hedefliyorlar. Bu iki hedefe giden yol da, aynı DNA’nın binlerce kopyasına sahip olmamızdan geçiyor.
Standart dizilim metodu, DNA’nın küçük parçalarını (yaklaşık 200 baz çifti uzunluğunda) alıyor ve onları birleştirerek tüm genomu ortaya koyuyor.
Tüm bu küçük parçaları dokuyarak tüm gen dizilimini ortaya çıkartmak kolay değil. Lakin bunu yapmak için sahip olduğumuz başka bir yöntem yok. Tahmin edersiniz ki, sahip olduğumuz bu tek yöntem de bizim çalışmalarımızı oldukça yavaşlatıyor.

Yapılan yeni çalışmayla, LASSO sondası (long adaptor single stranded oligonucleotide) adı verilen yöntem binlerce DNA parçasını yakalayıp onları klonlayabiliyor. Biliminsanları; yeni tekniğin, şuan yapabildiklerimizin sınırını zorlamasını umuyor.
“Amacımız, herhangi bir organizmadan alınan tüm proteinleri hızlı ve ucuz bir yöntem ile klonlayabilecek ve inceleyebilecek bir yöntem geliştirmek”  diyor John Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan Ben Larman ve ekliyor; “Şimdiye kadar böyle bir olasılık, yalnızca meyve sinekleri veya fareler gibi model organizmaları inceleyen yüksek güçlü araştırmacılar için gerçekçiydi”
Peki ya bu yeni yöntem nasıl çalışıyor?
Bir grup LASSO sondası, istenen DNA parçasını yakalamak için kullanıldı. Sondayı basitçe sığır yakalamakta kullanılan bir ip olarak düşünebilirsiniz. Sığırın boynuzları yerine, LASSO sondaları DNA parçalarını hedefliyor ve bu parçalar bir kaç bin baz çifti uzunlukta. Yani, bir genin yaklaşık uzunluğu kadar.
LASSO sondaları ile E.coli bakterisinden yakalanan 3,000 DNA parçası, bunun adeta kanıtı niteliğinde. Sonuçlar gösteriyor ki, sondalar başarılı şekilde hedefledikleri genin %75’ini yakalayabiliyor.
Tabii bunlar  dışında bu tekniğin avantajları yok değil.
Araştırmacılar, bu şekilde yakalanan gen parçaların aynı zamanda genlerin ürettiği proteinlerin ne yaptığını anlamada kullanılabileceğini söylüyor.
Bu teknik, çalışmacıların aynı zamanda insan mikrobiyomundan protein kütüphanesi yakalamasına ve klonlamasına olanak sağlıyor.  Bunu başarmanın ise, daha etkili ilaçlara ve çeşitli hastalıklar için yeni ilaçlar üretimine yol açmasını umuyorlar.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Dünyamız Nasıl Evrim Geçirdi?

Evrende ve dünyamızda hiçbir şey aynı biçimde kalmaz. Madde, galaksiler, yıldızlar, yıldız sistemleri, gezegenler ve gezegenlerin bileşenleri sürekli bir evrimleşme sürecinden geçer. Atmosfer de bunların dışında değildir elbette. Oksijensiz dönem  Yer’in oluşumu aşağı yukarı 4,5 milyar yıl öncesine denk düşer. Güneş sistemi ve gezegenlerin oluşumuna dönük yapılan çalışmalarda Yer’in ilk oluşum döneminde oldukça sıcak olduğu ve atmosferinin de bulunmadığı öne sürülür. Yer’in bu devri; çeşitli büyüklükte göktaşlarının çarpması ve volkanik faaliyetler soncunca karbon dioksit ve azot gazı gibi gazların serbest kaldığı, suyun buhar olarak atmosferde bulunma olasılığının olduğu bir dönemdir. Yer’in oluşum dönemini temsil eden bir görsel çalışma. Gökcisimlerinin çarpması ve volkanik faaliyetler nedeniyle yer yüzeyi şu anki halinden çok uzakta. Bu dönemde ilkel atmosfer oluşumun başladığı ileri sürülmektedir. Dev çarpışma hipotezi de bu dönem için öne sürülmüştür. Bu hipotezde; ...

Gözler Olmadan “Görmek”: Görsel Olmayan Fotoreseptörler

Biz insanlar, büyük oranda gözlerimizden gelen veriyi işlemeye dayalı canlılarız ve normal bir görüşe sahip olanlarımız, dış dünyayı deneyimleme biçimimizde gözlerimizin hayati önemde olduğunu düşünmektedir. Görme, ışık temelli algılamanın ilerlemiş bir formudur, yani ışığa hassasiyettir. Fakat, gündelik yaşamımızda, ışık temelli algılamanın diğer bazı gelişmemiş biçimlerini de deneyimleriz. Örneğin hepimiz, sıcak Güneş’in hazzını derimizde hissederken, burada ışığı değil, ısıyı bir algı olarak kullanırız ve bu algımız için hiçbir göz veya özel fotoreseptör hücresine ihtiyaç duymayız. Bilim insanları, son yıllarda, insanlar da dahil olmak üzere pek çok hayvan türünün, gözlerin dışında, beklenmedik yerlerde, ışığı saptayabilen özel moleküllere sahip olduğunu keşfettiler. Bu “göz dışı fotoreseptörler”, genellikle, merkezi sinir sisteminde veya deride ve aynı zamanda da iç organlarda da sıklıkla bulunabiliyor. Peki göz dışı yerlerde bulunan bu ışığa duyarlı moleküller ne ya...

MS Tedavisi İçin Myelin Kılıfı Onaran Peptit Geliştirildi

MS yani multipl skleroz hastalığı nöronları koruyan miyelin kılıfa bağışıklık sisteminin saldırmasıyla oluşan ,elden ayaktan düşüren bir hastalıktır. Aynı elektrik kablolarının yalıtan plastikler gibi miyelin kılıflar zarar gördüğünde, beyin ve vücudumuz arasında iletişim sekmeye uğrar. Bu da motor fonksiyonlarda ve bilişsel kabiliyetlerde bozulmaya neden olur. İşte şimdi Melbourne Üniversitesi’nden bilim insanları miyelinin kendini onarmasını sağlayabilecek sentetik bir peptit geliştirdi. Bu sayede bu hastalığın gelişimi yavaşlatılabilir.  MS çok karmaşık bir hastalık olmakla beraber,diğer taraftan tedavilerin yöneldiği birkaç hedef var . Genelde MS tedavileri bağışıklık sisteminin miyeline karşı aşırı tepkisini kısa süreli durdurmak , çözüm yollarından biri. Yapılan çalışmalarda B hücrelerini yok etmek myeline toleransı iyileştirebilir ya da tümüyle bağışıklık sistemini yeniden başlatmak belki de başka bir çözüm olabilir. Diğer taraftan, miyelin kılıfı kök hücre ya ...